តើសមាជជាតិសម្រេចបានសមិទ្ធផលអ្វីខ្លះ

ដូចម្តេចហៅថាគុណនាម?

ដូចម្ដេចហៅថាគុណធម៌?

តើសង្រ្គាមជាអ្វី

ពាក្យ ទស្សវត្ស សតវត្ស សហវត្ស មានន័យដូចខាងក្រោម៖<ul><li>ពាក្យ ទសវត្ស មានន័យថា កំលុង ១០ឆ្នាំ ហៅថា មួយទស្សវត្ស</li><li>ពាក្យ សតវត្ស មានន័យថា កំលុងពេល ១០០ឆ្នាំ ហៅថា មួយសតវត្ស</li><li>ពាក្យ សហស្សវត្ស មានន័យថា កំលុងពេល ១០០០ឆ្នាំ ហៅថា មួយសហស្សវត្ស។</li></ul>

តើពាក្យ ទសវត្ស សតវត្ស សហវត្ស មានន័យដូចម្តេច?

សិទ្ធិ សំខាន់ៗមាន :<ul><li>បោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត។</li><li>ចូលរួមបង្កើតសមាគម ឬគណបក្សនយោបាយ។</li><li>សេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងទាមទារឲ្យអ្នកដឹកនាំធ្វើតាមខ្លួន។</li></ul>កាតព្វកិច្ច សំខាន់ៗមាន :<ul><li>គោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។</li><li>ចូលរួមដឹងឮ ;ចូលរួមកិច្ចការកសាងជាតិជាមួយរដ្ឋាភិបាល។</li></ul>ស្មារតី សំខាន់ៗមាន :<ul><li>អត់ធ្មត់ អនុគ្រោះ យោគយល់ សម្របសម្រួល ;សហការគ្នា។</li><li>ហ៊ានបញ្ចេញមតិ ជជែកវែកញែករកខុសត្រូវ។</li></ul>

តើប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យមានសិទ្ធិ កាតព្វកិច្ច និងស្មារតីយ៉ាង ដូចម្តេចខ្លះ?

ចូលនិយាយពីការកសាងបន្ទាយលង្វែក

លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាលទ្ធិដែលផ្តល់អំណាចដល់ប្រជាជនជាធំ ក្នុងការសម្រេចជោគ វាសនាប្រទេសជាតិ ឲ្យស្របតាមតម្រូវការ ឆន្ទៈ  និងបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជន។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានសារៈសំខាន់ ជាច្រើនដូចជា៖<ul><li>ផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជ្រើសរើសតំណាងខ្លួនមានសិទ្ធិបង្កើតសមាគម ក្រុមហ៊ុន មូលនិធិ ឬអង្គការសង្គមផ្សេងៗ ដើម្បីបម្រើដល់ប្រជាជនទប់ទល់អំពើពុករលួយ ជំរុញអភិបាលកិច្ចល្អ និងការពារសេរីភាព។</li><li>ផ្តល់សេរីភាពពេញលេញក្នុងការបញ្ចេញមតិយោបល់ តាមរយៈការសរសេរ ការនិយាយ ការផ្សព្វ  ផ្សាយ ការផ្លាស់ប្តូរអំណាចដោយសន្តិវិធី។</li><li>ធានាសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការហូបចុកអនាម័យ ការសិក្សាការថែរក្សាសុខភាព…ស្ថិតក្នុងក្របខណ្ឌ  នៃច្បាប់។គោលការណ៍ល្អៗក្នុងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមាន៖<ul><li>មានសមភាពមិនរើសអើងប្រកាន់វណ្ណៈ ពណ៌សម្បុរ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ដោយបំពេញភារកិច្ច តាមតួនាទី ឋានៈ យុត្តិធម៌។</li><li>ផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាង(ការនិយាយស្ដី បញ្ចេញមតិវែកញែកទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមឆន្ទៈរាស្ដ្រ។</li><li>មានភាតរភាពយោគយល់ អធ្យាស្រ័យមិនរំលោភបំពានអ្នកដទៃ។</li><li>មានសិទ្ធិចូលរួមប្រជុំ ការអប់រំ ការជឿលើសាសនា ការបង្កើតសមាគម និងផ្តល់សិទ្ធិលើវិស័យ សេដ្ឋកិច្ច និងម្ចាស់ កម្មសិទ្ធិ។</li><li>មានការបោះឆ្នោតគោរពលទ្ធផលឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌។</li><li>មាននីតិអាជ្ញាគ្រប់គ្រងច្បាប់មានតុលាការ ជំហរអព្យាក្រិត។</li><li>មានពហុបក្សជាច្រើន ដើម្បីរក្សាតុល្យភាពក្នុងការគ្រប់គ្រង។</li><li>មន្ដ្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ត្រូវអនុវត្តភារកិច្ចតាមតួនាទីរៀងៗខ្លួន។</li></ul></li></ul>

ដូចម្តេចដែលហៅថាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ? ចូរបង្ហាញពីសារៈសំខាន់និងការអនុវត្តរបស់វា?

ការសិក្សាចំណេះដឹងទូទៅផ្តល់សារប្រយោជន៍ :<ul><li>ចេះច្នៃប្រឌិតវប្បធម៌បរទេសស្របចំណូលចិត្តខ្មែរ និងបណ្តុះនូវមនោសញ្ចេតនាថែរក្សាការពារសម្បត្តិជាតិ។</li><li>មានទុនសម្រាប់ការបកស្រាយពន្យល់មហាជន  និងផ្សារភ្ជាប់នូវវប្បធម៌ជាតិ និងអន្តរជាតិក្នុងការងារអប់រំទូទៅ។</li><li>ស្គាល់ច្បាស់ប្រភពលក្ខណៈ វប្បធម៌ជាតិរួមគ្នាលើកតម្កើង និងចេះផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ខ្មែរព្រមជាមួយការទប់ស្កាត់វប្បធម៌ពាលា។</li><li>ធ្វើការអប់រំផ្សព្វផ្សាយបន្ត ពីវិធានការការពារបរិស្ថានថែរក្សានូវសុខភាព ការអនុវត្តច្បាប់ ការគោរព សិទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យ ព្រមទាំងលើកកម្ពស់តម្លៃអត្តសញ្ញាណ និងព្រលឹងជាតិ។</li><li>ចេះរស់នៅក្នុងសង្គមសីលធម៌ គុណធម៌ ចរិយាធម៌ លុបបំបាត់ការរើសអើង ប្រកាន់វណ្ណៈប្រកបដោយកិត្តិយសសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។</li><li>មានសាមគ្គីភាព សមូហភាព ចេះអប់រំទូន្មានខ្លួនក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាព និងជំរុញការការពារ ការប្រើប្រាស់ និងការអភិវឌ្ឍលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។</li><li>មានមនសិការវិជ្ជាជីវៈប្រកបរបរសុចរិត ស្គាល់ពីទួនាទីភារកិច្ច និងស្វ័យកែលម្អខ្លួនឯងជាប្រចាំ។</li><li>រួមកម្លាំងគ្នាលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ និងចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គម។</li></ul>