តើមូលហេតុអ្វី បណ្តាលឲ្យបន្ទាយលង្វែកដ៏រឹងមុំារបស់ខ្មែរបាក់បែក? ហើយការបាក់បែកនេះបានផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះ?

កត្តាដែលធ្វើឲ្យបន្ទាយលង្វែកបែកបាក់ ព្រោះ៖

ព្រះរាជាៈ ព្រះសត្ថាទី១ ឆោតល្ងង់ជួយរំដោះក្រុងអយុធ្យារបស់សៀមពីការត្រួតត្រារបស់ភូមា ។
សៀមៈ សៀមរមិលគុណ ប្រើល្បិចបញ្ជូនទ័ពមកវាយខ្មែរតែមិនបានបែកបន្ទាយ ក៏ប្រើល្បិចបាចប្រាក់ដួងចូលក្នុងគុម្ពឬស្សី និងប្រើល្បិចបញ្ជូនសង្ឃមកក្នុងបន្ទាយលង្វែក ដើម្បីធ្វើជាចារកម្ម ។
វិបត្តិផ្ទៃក្នុងៈ រាជ្យនាម៉ឺន មន្រ្តី ប្រជារាស្រ្ត មិនពេញចិត្តនឹងព្រះសត្ថាទី១ដែលបានដាក់រាជ្យទៅឲ្យបុត្រាមានព្រះជន្ម១១វស្សាឲ្យសោយរាជ្យសម្ប្តត្តិនិង បុត្រាពៅព្រះជន្ម៦វស្សា ធ្វើជាមហាឧបរាជ ។
ប្រជារាស្រ្តខ្មែរៈ ក្រីក្រ ឆោតល្ងង់ ចង់បានប្រាក់ដួងកាប់ឆ្ការគុម្ពឬស្សី ដែលជារបងការពារបន្ទាយលង្វែកដ៏រឹងមុំា ដោយមិនស្តាប់ការបញ្ជារពីស្តេចដែលមានព្រះជន្មវ័យក្មេង
សាមគ្គីភាពៈ ប្រទេសខ្មែរបែកបាក់សាមគ្គីភាព ជាក់ស្តែងពេលកងទ័ពសៀមមកព័ទ្ធបន្ទាយលង្វែកព្រះសត្ថាទី១ បានភៀសខ្លួនរហូតដល់ប្រទេសឡាវ ធ្វើឲ្យបែកកម្លាំងប្រយុទ្ធនិងធ្វើឲ្យប្រជារាស្រ្តអស់ជំនឿ

ក្រោយពីបែកបាក់បន្ទាយលង្វែក ប្រទេសកម្ពុជាមានស្ថានភាពដូចជា៖

ប្រទេសជាតិអស់រិទ្ធានុភាព ធ្លាក់ទៅជារដ្ឋទន់ខ្សោយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍
ខ្មែរបាត់បង់កេតនភ័ណ្ឌជាតិ ក្បួនច្បាប់ អ្នកប្រាជ្ញ កវីបណ្ឌិត និងវប្បធម៌ខ្មែរត្រូវបានសៀមប្រមូលយកទៅប្រទេសគេស្ទើរតែទាំងអស់
ប្រទេសធ្លាក់ក្នុងអាណាធិបតេយ្យ ចោរកម្មគ្រោះទុរ្ភិក្ស បានកើតឡើងពាសពេញផ្ទៃប្រទេស។
ព្រះរាជវង្សានុវង្ស ប្រព្រឹត្តិអំពើពាលា លែងមានរិទ្ធានុភាព
ប្រជារាស្រ្តអស់ជំនឿលើព្រះរាជា
ប្រទេសកម្ពុជា បានបាត់បង់ខេត្តច័ន្ទបុរី បច្ចឹមបុរី នគររាជសីមា បាត់ដំបង សៀមរាប និងខេត្តពោធិ៍សាត់ ។

២០៩៣

ថ្ងៃអង្គារ ខែមីនា ០៨ ២០២២